Yapı Denetimi Yönetmeliğindeki Bazı Önemli Değişiklikler

Yapı denetim kuruluşları, bir inşaatın yapılmasından başlayarak tamamlanıncaya kadar ki süreçte arsa sahibi adına inşaat faaliyetlerini denetleyen kuruluşlardır. Bir yapının imar planına, ilgili yönetmeliğe ve bu yapının standartlara uygun yapılması için projenin denetimini sağlar.

Yapı denetim kuruluşları yapı denetim faaliyetinden başka herhangi bir ticari faaliyette bulunamazlar.

Kanuna göre yapı denetim hizmet sözleşmesi yapmak zorunlu olmamakla birlikte, sözleşme yapıldığı takdirde ilgili idareye bilgi verilmesi gerekir. İmzalanan bu sözleşme, hizmet bedelinin ödenmesi ve ruhsatın alınmasıyla sona erer.

YAPI DENETİM KURULUŞLARININ SORUMLULUKLARI

Yapı denetim kuruluşlarının sorumluluğu arsa sahibin hizmet bedelini ödemesi karşılığında kanun çerçevesince denetim yapmasıdır. Bununla birlikte yapı denetim kuruluşlarının bazı önemli yükümlülükleri bulunmaktadır:

• İdareye uygunluk görüşü bildirmek

• Yapının ruhsatını mevzuata uygun bir şekilde denetlemek

• Yapının ruhsat eki kısmen veya tamamen bitirildiğinde idareye rapor vermek

• Projede kullanılacak olan malzemelerin kalitesini ve standartlara uygunluğunu kontrol etmek

Bununla birlikte yapı denetim kuruluşlarının sorumluluğu yapı kullanım izninden itibaren taşıyıcı sistemler için 15 yıl, taşıyıcı olmayan sistemler için 2 yıldır.

Dava açma süresi ise zararın meydana geldiği tarihten itibaren her durumda 5 yıldır.

Yapı denetim kuruluşları denetim faaliyetleri kapsamında eğer gerekli dikkati ve özeni göstermez ise görevi kötüye kullanma suçu, yapının ruhsatsız veya ruhsata aykırı olması durumunda ise imar kirliliğine neden olma, idareye gösterilen belgelerde gerçeğe aykırılık bulunuyorsa resmi belgede sahtecilik suçunu işleyeceklerdir.

Yapı denetimine ilişkin usul ve esaslar, 4708 Sayılı Yapı Denetim Kanunu ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde düzenlenmiştir.

YAPI DENETİM YÖNETMELİĞİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER

• Yönetmelikte geçen bakanlık ibaresi Bayındırlık ve İskan Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlanmıştır.

• Yapı denetimi kuruluş ortakları mimar, inşaat mühendisi, makine mühendisi veya elektrik mühendisi olması gerektiği ibaresi getirilmiştir.
  

• Şantiye mahallinde yapının denetim görevini yapacak olan denetçi adaylarından inşaat mühendisi ve mimarın:

  • 75 yaşını doldurmamış olması ve şantiyelerde iş görebileceklerine ilişkin engel bir durumunun olmadığı sağlık kurumunca belirlenmelidir.

• Yapı denetim kuruluşu faaliyetine devam ettiği sürece:

  • Bir mimar,

  • İki tane inşaat mühendisi,

  • Bir tane makine mühendisi ve

  • Bir tane de elektrik mühendisini,

Çekirdek personel olarak istihdam etmek zorundadır. Bu eleman eksikliği 90 takvim günü devam ettiği sürece personel alınıncaya kadar kuruluş izin belgesi geri alınır.

• Vefat, hastalık, izin, 75 yaşını doldurma ve istifa gibi benzeri durumlarda denetçi mimar, mühendis ve yardımcı elemanlardan birinin ilişiğinin kesilmesi durumunda aynı statüde 6 iş günü içerisinde geçici bir kişi görevlendirilir. Yapı denetim kuruluşunca ilgili personelin görevinden ayrılmasını takip eden 30 gün içinde ilgili idareye ve İl Yapı Denetim Komisyonuna bildirim yapılır.

• Kanunun uygulanmasına ilişkin her türlü ihtilaflar ve tarafların yapı denetimi konusundaki her türlü müracaatları Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından sonuçlandırılır.

• Yapı denetimi hizmet sözleşmesi feshedilen yapı hakkında ilgili idaresince inceleme yapılarak yeni bir yapı denetim hizmet sözleşmesi imzalanana kadar yapının devamına izin vermemek üzere yapı tatil tutanağı düzenlenir. Yapı ruhsat ve eklerine aykırılık halinde hazırlanacak olan tespitler Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne gönderilir.

Yukarıda belirtilen değişiklikler, 23 Aralık 2022 Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.