Taksirle Öldürme Suçu Nedir?

Taksirle öldürme suçu, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülemeyerek veya neticenin öngörülmesine rağmen istenmemesi haliyle ölüme sebebiyet verme olarak tanımlanabilir.

TCK’nin 85. maddesine göre;

“(1) Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan on beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” hükmüne yer verilmiştir.

Bununla birlikte bir suçun taksirle işlenen bir fiilin cezalandırılabilmesi için mutlaka kanunda açıkça belirtilmesi gerekir.

Taksirle öldürme suçunun kasten öldürme suçundan ayıran en önemli nokta suçun manevi unsurudur. Kasten öldürmede fail, mağdurun yaşamını sona erdirmek amacıyla hareket ettiği halde, taksirle öldürme halinde failin fiilinin yönelik olduğu netice ölüm neticesi değildir.

Taksirle öldürme suçunda failin başka amaçlarla gerçekleştirdiği davranıştan ölüm neticesinin doğabileceğini dikkatsiz ve özensiz davranması nedeniyle öngörmemesi suretiyle işlenmesidir.

SUÇUN UNSURLARI

1. SUÇUN KONUSU:

Taksirle öldürmede suçun konusu başka bir insanın hayatını oluşturur. Bu nedenle suçun işlendiği anda insanın hayatta olması gerekmektedir.

2. FİİL:

Taksirle öldürme suçunda kanun koyucu hareketin şeklini tayin etmemiştir. Bu sebeple taksirle öldürme suçu serbest hareketli bir suçtur. Söz konusu suçta önemli olan nokta hareketin bir insanın ölümüne neden olacak şekilde gerçekleştirilmesidir.

Bu hareket icrai nitelikte bir eylem olmakla birlikte ihmali bir hareket de olabilir.

3. FAİL:

Taksirle öldürme suçunun faili gerçek kişilerdir. Yani bu suçu herkes tarafından işlenebilmektedir. Ancak belli meslekleri icra eden kişiler bakımından aranan özen yükümlülüğü, ancak bu meslek sahibi kişiler ihlal edebilirler. Örneğin, bir hastanın hastalığının teşhisi ve tedavisi bakımından hekimlerin özen yükümlülüğü vardır.

4. MAĞDUR:

Taksirle adam öldürme suçunda mağdur herkes olabilir. Suçun mağduru ise taksirle ölümüne sebebiyet verilen kişilerdir.

5.İLLİYET BAĞI:

 Failin hareketi sebebiyle cezai olarak bir sorumluluğa gidilebilmesi için taksirli hareketin neticesini oluşturan ölüm failin hareketi sonucunda ortaya çıkmalıdır.

Bununla birlikte faile ancak sebep olduğu hareket isnat edilebilecektir. Söz konusu suçta illiyet bağının varlığı zorunlu bir şart olmakla birlikte tek başına yeterli olmayıp, neticenin aynı zamanda faile isnat edilmesi gerekmektedir.

Neticenin faile isnat edilebilmesi için;

● Fiil, failin eseri olmalıdır,

● Netice hayat tecrübelerinden tamamen uzak olmamalıdır,

● Faili sebep olduğu tehlike, kanunda öngörülen netice olmalıdır.

6. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU:

Taksirle bir insanın ölümüne sebep olunduğunda, bu fiil karine olarak hukuka aykırıdır. Ancak hukuka uygunluk nedenlerinin varlığı halinde işlenen bu fiil suç teşkil etmeyecektir.

7. CEZANIN ARTIRILMASI GEREKEN HALLER:

Taksirle öldürme suçu, bilinçli taksirle işlenmesi halinde failin cezasında, üçte birden yarısına kadar artırılacaktır. Bilinçli taksir ise kanunda, kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın neticenin meydana gelmesidir.

TCK madde 85/2’de “Fiil, birden fazla kişinin ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan on beş yıla kadar cezalandırılır.” hükmüne yer verilmiştir.

Böylece dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı bir fiilin, birden çok ölüm veya ölümle birlikte yaralanma neticesine yol açması daha ağır cezalandırılmıştır.

8. ŞAHSİ CEZASIZLIK SEBEBİ VEYA CEZADA İNDİRİMİ GEREKTİREN ŞAHSİ SEBEP

Türk Ceza Kanuna göre taksirli suçlar bakımından, şahsi cezasızlık sebebine ve cezada indirimi gerektiren şahsi sebeplere yer verilmiştir. Buna göre taksirli hareket sonucu neden olan netice, münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından, artık bir cezanın hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açmışsa ceza verilmez; bilinçli taksir halinde verilecek olan ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebilir.

Bu hükmün uygulanabilmesi için taksirle neden olunan ölüm neticesi münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından mağdur olmasına yol açmış olmalıdır. Bununla birlikte bir diğer koşul ise, failin ölümüne neden olduğu kişi nedeniyle duyduğu acı ve üzüntü, ona artık bir cezanın verilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına neden olmalıdır.

Örneğin; trafik kazasında kaybettiği eşi nedeniyle üzüntü değil, büyük bir mutluluk duyan failin bu cezasızlık sebebinden yararlanması mümkün değildir.

Bilinçli taksirle böyle bir neticenin meydana gelmesine neden olunması halinde failin cezasında yalnızca indirim öngörmüştür. Mahkeme yine böyle bir neticenin failin kişisel ve ailevi durumu bakımından meydana getirdiği mağduriyeti ve bunun derecesini göz önünde bulundurarak cezadaki indirim oranını belirleyecektir.  

YAPTIRIM

Kanuna göre taksirle bir insanın ölümüne sebep olma suçunun cezası iki yıldan altı yıla kadar hapis cezasıdır. Bununla birlikte taksirli davranış sonucunda birden çok kişi ölmüş veya bir veya birden çok kişi ile birlikte bir veya birden çok kişi yaralanmışsa failin cezası iki yıldan on beş yıla kadar hapis cezasıdır.

Hakim somut olaya göre alt ve üst sınır arasında cezayı takdir edecektir. Ceza ise failin kusuruna göre belirlenecektir.

Taksirle öldürme suçu bilinçli taksirle işlenmediği takdirde hükmedilen hapis cezasının miktarı ne olursa olsun, diğer koşulların bulunması halinde seçenek yaptırım olarak adli para cezasına çevrilebilecektir.

Taksirle öldürme suçu takibi şikâyete bağlı olmayan resen kovuşturulan suçlardandır.

YARGILAMA USULÜ

Taksirle öldürme suçu TCK 66/1 hükümleri gereğince, suçun işlendiği tarihten başlayarak on beş yıl zamanaşımı süresine tabidir.

TCK 85/1 maddesindeki taksirle bir kişinin ölmesi durumunda görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir.

Bununla birlikte TCK 85/2 maddesindeki taksirle adam öldürme suçunun işlenmesi halinde ise görevli mahkeme ağır ceza mahkemesidir.

Taksirle öldürme suçunun işlenmesi halinde yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.