Ağırlaştırılmış Müebbet ve Müebbet Hapis Cezası: Süre ve İnfaz Hükümleri

Ağırlaştırılmış Müebbet Ve Müebbet Hapis Cezası Kaç Yıl?

Hapis cezaları Türk Ceza Kanununun 45 ve devamı maddelerinde düzenlenmektedir. Türk Ceza Kanununun 46. maddesine göre;

Hapis cezaları şunlardır:

a) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası.

b) Müebbet hapis cezası.

c) Süreli hapis cezası.  

Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası Türk Ceza Kanununun 47. maddesinde düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanununun 47. maddesine göre;

“Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası hükümlünün hayatı boyunca devam eder, kanun ve Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikte belirtilen sıkı güvenlik rejimine göre çektirilir.”

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası bazı suçların işlenmesi sebebiyle uygulanır. Bu suçlar Türk Ceza Kanununda şu şekilde sıralanmıştır;

1.Soykırım suçu,

2.İnsanlığa karşı suçlar,

3.Nitelikli kasten öldürme suçu,

4.İşkence suçu işleyerek öldürme,

5.Cinsel saldırı suçu neticesinde öldürme,

6.Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak suçu,

7.Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar,

8.Siyasal veya askeri casusluk 

9.Gizli kalması gereken bilgileri açıklama 

10.Yasaklanan bilgilerin casusluk maksadıyla temini 

11.Yasaklanan bilgileri siyasal veya askerî casusluk maksadıyla açıklama 

Ağırlaştırılmış Müebbet Kaç Yıl?

Cezaevinde belli bir süreyi iyi hal ile geçirmiş hükümlü koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanabilir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuz yılını, infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.

Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanununun 107. maddesinde koşullu salıverilmeye ilişkin düzenleme şu şekildedir;

Koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için mahkûmun kurumdaki infaz süresini iyi hâlli olarak geçirmesi gerekir.

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuz yılını, müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar yirmidört yılını, diğer süreli hapis cezalarına mahkûm edilmiş olanlar cezalarının yarısını infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler. 

 Ancak, Türk Ceza Kanununun;

a) Kasten öldürme suçlarından (madde 81, 82 ve 83) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,

b) Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçundan (madde 87, fıkra iki, bent d) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,

c) İşkence suçundan (madde 94 ve 95) ve eziyet suçundan (madde 96) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,

d) Cinsel saldırı (madde 102, ikinci fıkra hariç), reşit olmayanla cinsel ilişki (madde 104, ikinci ve üçüncü fıkra hariç) ve cinsel taciz (madde 105) suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,

e) Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan (madde 102, 103, 104 ve 105) hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,

f) Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlardan (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,

g) Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (madde 188) hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,

h) Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından (madde 326 ilâ 339) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,

cezalarının üçte ikisini infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler. Ayrıca, suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olan çocuklar ile 1/1/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar hakkında koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanır.(2)

Koşullu salıverilme için infaz kurumunda geçirilmesi gereken süre;

a) Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde otuzaltı,

b) Birden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde otuz,

c) Bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuzaltı,

d) Bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuz,

e) Birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla yirmisekiz, Yıldır. 

Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde otuzaltı yıl ceza infaz kurumunda geçirilmelidir.

Bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuz altı yıl ceza infaz kurumunda geçirilmelidir. Örneğin, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile birlikte yağma suçundan 4 yıl süreli hapis cezası alan kişi, cezaevinde 32 yıl kalacaktır. Çünkü kanun süreli hapis cezasının miktarı 36 yıllık azami süreyi geçtiğinde koşullu salıverilme süresinin 36 yıl olduğunu düzenlemektedir.

Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkûmiyet hâlinde; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuz altı yılını ceza infaz kurumunda geçirdikleri takdirde koşullu salıverilmeden yararlanılabilir.

5237 sayılı Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap, Dördüncü Kısım, “Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar” başlıklı Dördüncü Bölüm, “Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” başlıklı Beşinci Bölüm, “Milli Savunmaya Karşı Suçlar” başlıklı Altıncı Bölüm altında yer alan suçlardan birinin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi dolayısıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde, koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.

Bu hususlar Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanununun 107. maddesinde açıklanmıştır.

Cezanın İnfaz Edileceği Cezaevi

Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanununda düzenlenmiştir. Kanunun 9. maddesine göre;

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olan hükümlülerin cezaları “yüksek güvenlikli” kapalı cezaevlerinde infaz edilir.

Yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları, iç ve dış güvenlik görevlilerine sahip, firara karşı teknik, mekanik, elektronik ve fizikî engellerle donatılmış, oda ve koridor kapıları sürekli kapalı tutulan, ancak mevzuatın belirttiği hâllerde aynı oda dışındaki hükümlüler arasında ve dış çevre ile temasların geçerli olduğu sıkı güvenlik rejimine tâbi hükümlülerin bir veya üç kişilik odalarda barındırıldıkları tesislerdir.

Ağırlaştırılmış Müebbet Cezasının İnfaz Şekli

Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanununda düzenlenmiştir. Kanunun 23. maddesine göre;

Hükümlü, tek kişilik odada barındırılır.

Hükümlüye, günde bir saat açık havaya çıkma ve spor yapma hakkı tanınır.

Risk ve güvenlik gerekleri ile iyileştirme ve eğitim çalışmalarında gösterdiği gayret ve iyi hâle göre; hükümlünün, açık havaya çıkma ve spor yapma süresi uzatılabileceği gibi kendisi ile aynı ünitede kalan hükümlülerle temasta bulunmasına sınırlı olarak izin verilebilir.

Hükümlü, yaşadığı yerin olanak verdiği ve idare kurulunun uygun göreceği bir sanat veya meslek etkinliğini yürütebilir.

Hükümlü, kurum idare kurulunun uygun gördüğü hâllerde ve onbeş günde bir kez olmak üzere aşağıdaki bentte gösterilen kişilere, süresi on dakikayı geçmemek üzere telefon edebilir.

Hükümlüyü; eşi, altsoy ve üstsoyu, kardeşleri ve vasisi, belirlenen gün, saat ve koşullar içerisinde onbeş günlük aralıklarla ve günde bir saati geçmemek üzere ziyaret edebilirler.

Hükümlü hiçbir suretle ceza infaz kurumu dışında çalıştırılamaz ve kendisine izin verilmez.

Hükümlü, kurum iç yönetmeliğinde belirtilenlerin dışında herhangi bir spor ve iyileştirme faaliyetine katılamaz.

Hükümlünün cezasının infazına, hiçbir surette ara verilemez. Hükümlü hakkında uygulanacak tüm sağlık tedbirleri, tıbbî tetkik ve zorunluluklar hariç ceza infaz kurumlarında, mümkün olmadığı takdirde tam teşekküllü Devlet ya da üniversite hastanelerinin tek kişilik ve yüksek güvenlikli mahkûm koğuşlarında uygulanır.

Müebbet Hapis Cezası

1.Kasten öldürme 

2.Düşmanla işbirliği yapma suçu,

3.Savaşta yalan haber yayma 

4.Askerî komutanlıkların gasbı,

5.Devletin güvenliğine ilişkin belgelerle işlenen suç

6.Devletin güvenliğine ilişkin bilgileri temin etme

7.Gizli kalması gereken bilgileri açıklama

8.Devlet sırlarından yararlanma,

9.Devlet hizmetlerinde sadakatsizlik

Müebbet hapis cezası sayılan bu suçlar işlendiği takdirde uygulanır.

Müebbet Hapis Cezası Kaç Yıl?

Müebbet hapis cezası, ömür boyu devam eder. Ancak, belli bir sürenin “iyi halli” geçirilmesi halinde, müebbet hapis cezası alanlar, koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanabilirler. Müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar yirmidört yılını, infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.

Diğer hallerde koşullu salıverilme için infaz kurumunda geçirilmesi gereken süre şu şekildedir;

1.Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde otuzaltı yıl,

2.Birden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde otuz yıl,

3.Bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuzaltı yıl,

4.Bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuz yıl,

5.Müebbet hapis cezasının tekerrür halinde işlenen suçtan dolayı verilmesi halinde otuzüç yıldır.

Müebbet Hapis Cezasının İnfaz Şekli

Müebbet hapis cezasına mahkum olanlar da haklarında uygulanacak rejimi ve gönderilmeleri gereken infaz kurumunu ve bu maksatla kişisel ve sosyal özelliklerini belirlemek için Kanunda gösterilen esaslar uyarınca gözleme tâbi tutulurlar. Gözlem süresi altmış günü geçemez. Hükümlü; kişiliğine, sair hâllerine, suçun işlenmesindeki özelliklere göre gerektiğinde gözleme tâbi tutulmayabilir. Gözlem sonunda, gözlem merkezi hükümlüye ait dosyayı görüşü ile birlikte Adalet Bakanlığına gönderir. Gözlem sonucuna göre hükümlünün gönderileceği infaz kurumu Bakanlıkça belirlenir.

Müebbet hapis cezasının infazında, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasındaki infaz rejimi uygulanmaz.

Müebbet hapis cezasına hükümlülerden, koşullu salıverilme süresinin üçte ikisini, yüksek güvenlikli kurumlarda geçirerek iyi hâl gösterenlerin, tutum ve kişiliklerine uygun diğer ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine karar verilebilir.